Sessiz İstifa Nedir?

Değişen olgular ve yaşantının kişileri götürdüğü noktalar, farklı kavram ve durumların ortaya çıkmasına neden oluyor. Örneğin pandemi dönemi “büyük istifa” dalgasının sıklıkla duyulmasını ve yaygınlaşmasını sağladı. Günümüzde ise etkinlik kazanan ve bilinirliği artan başka bir kavram var. O da “sessiz istifa“. New York’ta yaşayan bir gencin hayatımıza kazandırdığı bu kavram, yetkililerin üzerine titremesini gerektirecek ve araştırmalara konu olacak kadar önem kazandı. Kariyer yorgunları ile özellikle genç yaştaki çalışanlar arasında yaygın hale gelen sessiz istifa, içerisinde büyük anlamlar barındırıyor. Bu kavramın yaygınlaşmasının yanı sıra, hem şirketleri hem de çalışanları ayrı ayrı etkilemesi, meraklılarının sayısını da artırmakta. Biz de bu anlayış ile sizler için sessiz istifa kavramını derinlemesine inceledik.

“Kendini koru ve maaşın kadar çalış” ilkesi üzerine kurulan bir hareket olan sessiz istifa nedir? Sessiz istifanın iş yeri için etkileri neler ve çalışanları ne yönde etkiliyor, hiç merak ettiniz mi? Sessiz istifa nasıl yapılır konusunu detaylı olarak inceledik.

İngilizce karşılığı ‘quiet quitting‘ olan “sessiz istifa” trendinde çalışanlar; olması gerekenden fazla çaba sarf etmeden, yalnızca verilen görevleri asgari düzeyde yapıyorlar. Çalıştıkları yerden istifa etmeden sadece işlerinin gereğini yerine getirerek çalışması sürdüren farklı pozisyonlardaki çalışanlar bunların haricinde kalan sorumlulukların tümünü reddediyorlar. Oysaki şirketlerde ilerlemek ve terfi almak için izlenen yöntemler vardı. Özellikle kurumsal şirket gibi, bünyesinde binlerce kişiyi barındıran şirketlerde kendini göstermek isteyen çalışanlar, şirket içerisinde ilerlemek için yeterli olduklarını göstermek adına çaba sarf ederlerdi. Örneğin verilen işi farklı bir boyuta çıkarmak, kendi işleri bittikten sonra, çalışma arkadaşlarına yardım etmek veya alanı olmasa da vakıf olduğu bir konuda rol almak gibi. Fakat günümüzde çoğunluk için fark yaratmak adına fazladan çalışmak, beklenenin ötesinde başarı göstermek kesinlikle söz konusu olmayı dahi bıraktı. Peki dengeleri büyük çoğunlukta değiştiren ve bu durumun ortaya çıkmasına neden olan sessiz istifa ne demek?

Sessiz istifa, görev tanımının dışına çıkmadan, çalışmaları minimize etmek anlamına geliyor. Sessiz istifa, işten sessiz vazgeçiş olarak da ifade edilebilir. Sessiz istifa anlayışı içerisinde bulunan kişiler, verilen asgari görevleri yerine getiriyor ve yalnızca kovulmayacak kadar çalışıp, çaba gösteriyorlar. Bu nedenle sessiz istifa için, işten çıkarılmayacak kadar çalışmak da denilebilir.

Sessiz istifa benimsenen bir anlayış. Burada sessiz istifa hareketinin ortaya çıkışından ziyade, çalışanları bu hareketi benimsemeye iten noktaların da incelenmesi gerekiyor. Pandemi dönemi, farklı bir çalışma sistemini kişilerin hayatına soktu. Bu çalışma sistemi ile kişiler evlerden veya internetin olduğu her alandan işlerini sürdürebildi. Fakat bu durumun fazla mesai saatleri, bilgisayar üzerinde uzun uzadıya geçirilen zamanlar gibi farklı olumsuz etkileri de oldu. Bu olumsuz etkiler kişileri yaptıkları iş ile daha mesafeli bir hale dönüştürdü. İşin ne zaman biteceğinin bilinmemesi, bir diğer deyişle teknolojiden yararlanılarak yaratılan bu belirsizlik, çalışanları farklı endişelere sürükledi. Günümüz çalışma sistemi ve işverenlerin izlediği politika ise sessiz istifa gibi bir hareketin ortaya çıkmasına neden oldu.

İş yerinde hem tükenmişlik yaşayıp hem de karşılığını alamadığını düşünen çalışanlar, birçok farklı şeyi sorgulamaya başladılar. Yapılan maaş zamlarının, prim ve terfi gibi ayrıcalıklara erişebilmek için gösterilen ve bazı şirketlerde gösterilmesi zorunlu olan “normalin üzerinde” çabanın karşılığında kazanılanın artık buna değmeyeceğini düşünen bir kalabalık yaratıldı. Ki bu kalabalık da gün geçtikçe artış gösteriyor. Çalıştığı şirkette hak ettiği değeri görmediğine inanan çalışanlar bilinçli olmanın yanı sıra bilinçsiz bir şekilde de sessiz vazgeçiş sürecine girebiliyor. Çok fazla çalıştığını düşünen fakat çalışmalarının karşılığını maddi ve manevi olarak alamadığına inanan çalışanlar, çalışmalarını rutin işlerle sınırlandırmayı tercih etmeye başladı. Bu durum işyerinde kişilerin verdikleri emek ve efor oranını azaltmaları olarak da ifade edilebilir. Normal şartlarda iş yerinden gelen mailler mesai saati fark etmeksizin çalışanlar için önem arz ederdi. Bu durumda kişiler çalışma saati dışında olsa dahi, iş maillerini kontrol eder hatta yanıtlar ve bu durumun üzerine eğilirlerdi. Fakat günümüzde ise mesai saatleri dışında e-posta mesajlarına bile bakmıyorlar. Çünkü sessiz istifa anlayışını bilerek veya fark etmeden benimseyen çalışanlar, işe verdikleri normalin üzerindeki değerin, hayatı ıskalamaya değmeyeceğini düşünüyorlar. Peki çalışanları sessiz istifaya iten nedenler neler?

• Pandemi koşulları, özellikle ilk kez çalışmaya başlayan yeni kuşakların zihin dünyasında çalışmanın anlamı ve standartları hakkında yeni sorular oluşmasına neden oldu.
• Çalışanlar iş için sarf ettikleri çaba ve eforun karşılığını görememeye başladı. 
• Çalışma hayatında mutsuz olan çalışanlar, bunun sorumlusunu işveren olarak görüyor. Bu durum işvereni cezalandırmak isteğinin doğmasına neden oldu. İşverenler, çalışanlara üretkenlik ve sıkı çalışma için baskı uygulamaya başladı. Bu durum dijitalleşen dünyadaki reklam ve pazarlama rekabetinin bir getirisi olarak da görülebilir. 
• Sağlıksız iş yeri kültürü, çalışanlarda büyük yıpranmalar meydana gelmesine neden oldu.

Bu durumlar çalışanların gözünden sessiz istifaya bir bakış. Peki şirket patronları, işverenler bu kavram hakkında hangi soruları sormalı ve bu kavrama yaklaşma biçimleri nasıl olmalı? İlk soru ‘’Sessiz istifa nasıl anlaşılır?’’ olabilir. Çalışanların kendi görevleri dışına çıkmadan daha monoton ve stabil bir çalışma tarzını benimsemesi ve bu yönde bir performans sergilemesi, işverenlerin sessiz istifa aşamasında bir çalışana sahip olduğunu düşünmesini gerektirir. Birinci aşama yani farkındalık sağlandıktan sonra ise önemli başka bir aşama işverenlerin karşısına çıkar. O da ‘’ Sessiz istifa olgusunu yönetmek’’. Sessiz istifayı yönetmek için öneriler aşağıdaki gibi sıralanabilir; 

• İşveren ve çalışanlar arasında daha gerçek ve açık bir diyalog ortamı yaratın
• Çalışanlarınız ile “İşte Kal” görüşmeleri yapın
• Çalışanlarınızın görev ve sorumluluklarını şahsi veya departman olarak daha derinlemesine tartışın
• Sağlıklı ve anlamlı bir çalışma ortamı yaratmak için çaba sarf edin

Sessiz istifa hareketinin önüne geçilebilir. Bu bir yasak veya çalışanları bu sürece sokan buhranlarını tetikleyecek yaptırımlar ile yapılacak bir hamle değil. Aksine öncelikle sessiz istifa hareketi tam olarak anlanmalı ve bu durumun önüne geçilecek veya bu durumu sürdüren kişileri etkin ve mutlu çalışan psikolojisine geri sokacak atılımlar yapılmalı. Bir işveren olarak çalışanınızın sessiz istifa sürecinde olduğunu fark edebilirsiniz. Fakat çalışanınız bu süre içerisinde olduğunun farkındalığı içerisinde olmayabilir. Yapılan araştırmalar bu durumun oranının oldukça yüksek olduğunu kanıtlar nitelikte. Peki çalışanın bile farkında olmadığı sessiz istifa fark edilir mi? Pek çok büyük veya küçük ölçekli şirket sessiz istifa süreci içerisinde olan çalışanlarını fark etmekte güçlük çekiyor. Bunun yanı sıra fark etmekte geç de kalabiliyor. Bu durumun önüne geçmek için sizler için sessiz istifa sürecine giren çalışanların sergilediği davranışları sıraladık;

1. Sadece verilen görevleri yapmak, işini geliştirmek için çaba sarf etmemek.
2. Ücretli dahi olsa fazla mesai taleplerini kabul etmemek.
3. Toplantılara katıldığında söz veya görev almamak aynı zamanda toplantı içeriği ile ilgilenmemek.
4. Ekip olarak yürütülen projelere daha az katkı sunmak.
5. Çalışma arkadaşlarıyla iletişim sıklığını ve derinliğini azaltmak. 
6. Şirket içerisinde yürütülen sosyal aktivitelere katılmamak veya zoraki katılım sağlamak. Katılımdan keyif almamak.

Depar Akademi ile küçük veya büyük ölçekli şirket oluşu fark etmeksizin, çalışma alanı içerisindeki mevcut problemlere etkin çözümler üretebilirsiniz. Depar Akademi’nin sunduğu Eğitim Çözümleri ile çalışanlarınızı daha verimli birer ekip arkadaşına dönüştürebilirsiniz veya Depar Akademi aracılığı ile profesyonel danışmanlık alarak, sessiz istifa gibi globalleşen fakat fark edilmesi zor kavramlara vakıf olabilir ve bu gibi durumların şirket içerisinde yaratacağı sorunları minimum seviyeye indirgeyebilirisiniz.