Kış Depresyonundan Çalışma Hayatında Nasıl Korunabiliriz?

Mevsim geçişleri, yalnızca doğa üzerinde değil; insanın fiziksel ve psikolojik yapısında da değişimlere neden olabiliyor. Özellikle kış mevsiminde günlerin kısalması, güneş ışığının azalması ve insanların kapalı ortamlarda geçirdikleri sürenin artması gibi durumları beraberinde getirir. Bu durumlar kişilerin özellikle de uzun saatler kapalı alanlarda çalışan çalışanların ruh sağlığını olumsuz etkiliyor. Çalışanların ruh halindeki bu değişim, depresif atağın başlama ve düzelmesinin mevsim geçişleriyle bağlantılı olduğu mevsimsel depresyona yol açabiliyor. Mevsimsel depresyonun kronikleşmemesi için tedavi edilmesi oldukça büyük önem taşıyor.

Mevsimsel depresyon çeşitleri arasında yer alan kış depresyonu, karanlıkta güne başlamak durumunda kalan çalışanları motivasyonsuzluğa itiyor. Yapılan araştırmalar kış depresyonunun erkeklere oranla kadınlar üzerinde daha büyük bir etki yarattığını gösteriyor. Kış ayının kişileri depresyona itmesinin pek çok farklı nedeni bulunuyor. Bunlardan bazıları, İnsanların kış mevsiminde güneş ışınlarından daha az yararlanması, gecelerin uzun olması, kapalı ortamlarda uzun süre kalması şeklinde örneklendirilebilir. Çalışanların yaz veya kış fark etmeksizin çalışma saatleri aynı. Bu durum, çalışan kişilerin uyandıklarında karanlık bir güne başlamaları veya işten çıktıklarında gün ışığını kaçırmaları ile sonuçlanıyor. Beyin uyanılan günün karanlık olması sonucunda, demoralize oluyor. Algıda yaşanan bu belirsizlik ve olumsuz durum kişileri mutsuz olmaya ve yaşanılan günü sorgulamaya itiyor. İş hayatında motivasyon, hem çalışan üretkenliğini hem de verimini doğru oranda etkiliyor. Peki, kış depresyonundan korunmak mümkün mü? Kış depresyonu ve etkileri neler? Genellikle sonbahar ve kış aylarında başlayıp ilkbahara kadar süren kış depresyonunu sizler için inceledik.

Soğuk, karanlık ve yağışlı havalarda ruh haliniz alt üst oluyorsa kış depresyonu yaşıyor olma ihtimaliniz oldukça yüksek. Peki, yaşayıp da anlamlandıramadığınız bu kış depresyonu nedir? Kış depresyonunu, klinik depresyon durumundan ayıran en büyük özellik, belli bir dönemde yaşanıyor olmasıdır. Kış depresyonu özellikleri aşağıdaki gibi detaylı şekilde listelenebilir;

• Her yıl üst üste, benzer dönemlerde tekrarlanması ve mevsime bağlı yaşanması halinde, kişinin kış depresyonunda olduğundan söz etmek mümkündür.
• Yüksek oranda enerji kaybı, fazla ve geçmeyen uyku hali, gün içinde devamlı yorgunluk hissi, gece uykuya dalma ve sabah uyanmada güçlük çekilir.
• Kış depresyonu yaşayan kişiler evde, işte ve okulda önemli sorunlar yaşayabilir. Bir projeye başlamak, başlanan işi bitirmek, iş bölümü ve uzun vadeli planlar yapmak, irade gerektiren kararlar vermek gibi konularda güçlük çekebilir. Aynı zamanda normalde keyif alarak yaptıkları birçok faaliyeti yapmakta zorlanabilirler.
• Kişiler kış depresyonu ile birlikte, daha çok içe kapanır, yakın çevresi ile daha az zaman geçirmek ister.

Kış depresyonu bilinçlenmesi gereken bir durumdur. Çünkü, çalışma arkadaşlarınız içerisinde, motivasyon eksikliği yaşayan veya kendisini tam olarak işe veremeyen kişiler görebilirsiniz. Bu durumda, kişilerin neden bu ve bunun gibi belirtiler sergilediğini bilmek, çözüm aşamasına geçmenin en kolay yoludur. Kış depresyonu belirtileri kolaylıkla fark edilebilir. Bunun yanı sıra alınan doğru önlemler veya izlenen yollar ile, depresyonu atlatmak veya depresyondan korunmak mümkündür. Kış despresyonu belirtilerine aşağıdaki gibi örnekleri verilebilir;

• Sonbahar ya da kış aylarında kişilerde başlayan moral bozukluğu
• Enerji eksikliği
• Sinirlilik hali 
• Aşırı yemek yeme isteği ve bunun yanı sıra kilo artışı 
• Sosyalleşmeye olan ilgi eksikliği, yalnız kalmak isteme veya kalabalık içerisinde bulunmak istememe
• Geceleri süren uykusuzluk ve gündüz uykululuk durumu

Yukarıda bahsi geçen belirtilerle kendisinden başka bir psikolojik rahatsızlık olup olmadığını anlamak için giden kişisel kış depresyonu tanısı ile karşı karşıya kalır. Uzmanlar çoğunlukla ilaç tedavisi yerine psikoterapi ve parlak ışık tedavisinden yararlanarak kişilere yardımcı olurlar. Kış aylarında güneş ışığı kaybı melatonin ve serotonin gibi bazı kimyasal maddelerin azalmasına ve bu nedenle de beyin aktivitesinin değişmesine neden olabilmektedir. Bu durum da kişilerin farkında olmadan ruh halini etkiler. Bazı kişilerin, mevsimsel duygularının bozukluğunun aileden geldiği görülüyor. Bu sebeple genlerin de bu hastalık ile ilişkisi olduğunu unutmamak gerekir. Doktorlar, bu duruma biyolojik ritmi ayarlayan beyindeki merkezin yetersiz uyarılmasının neden olabileceğinin altını çiziyor.

Kış depresyonu tedavisi içerisinde, kış güneşinden yararlanmak önem taşıyor. Havaların soğuması, günlerin kısalması ve puslu formdaki hava, depresyona davetiye çıkarır nitelikte. Genellikle eylül ve ekim aylarında başlayıp ilkbaharda sona erdiği için “kış depresyonu” adını alan bu duygu durum bozukluğu, toplumun yüzde 2-5’inde görülüyor. Duygu durumu ile biyolojik ritim arasında doğrusal ilişki olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu sorunun; melatonin hormonunun düzensiz salgılanması ve beyinde biyolojik ritmi sağlayan bölgenin yetersiz uyarılma kaynaklı olduğu farz ediliyor.

Kış depresyonunun nedenleri, farkında olmaksızın kış depresyonu mağduru olan kişi sayısı arttıkça daha büyük bir araştırma konusu olmaya başladı. Kış depresyonu, beynin sonbahar ve kış aylarında gün ışığının azalmasına verdiği tepki ile tetiklenmektedir. Beyinde bulunan iki özel kimyasal madde olan serotonin ve melatoninin hormonlarının düzeylerindeki değişikliklerin mevsimsel depresyonla bağlantısı olduğuna inanılmaktadır. Bu iki kimyasal madde kişide uyku ve uyanıklık döngüsünün, enerjinin ve ruh halinin düzenlenmesinde rol oynar. Sonbahar ve kış aylarında günlerde kısalma, gün ışığında azalma ve geçirilen uzun karanlık saatler melatonin düzeylerinde artışa ve serotonin düzeylerinde ise azalmaya sebep olabilir. Bu durum sonucunda, kış depresyonun oluşması için gereken biyolojik şartları ortaya çıkar. Melatonin uyku ile bağlantılı doğal bir hormon olarak ifade edilebilir. Karanlıkta veya gündüzler kısaldığında vücut büyük miktarlarda melatonin üretimi gerçekleştirir. Yüksek miktarda melatonin insanda uykuya meyil, rehavet ve uyuşukluğa neden olur. Beyindeki kimyasal bir madde olan serotonin insanın ruh halini ve keyfini doğrudan etkiler. Güneş ışığına maruz kalındığında serotonin üretimi de gittikçe artar. Serotonin düzeyindeki düşüklüğün depresyonla ilişkili olduğu ifade edilmekte ve serotonin artışının depresyonla mücadele etmeye yardımcı olduğu söylenmektedir.

Kış depresyonu, kişileri sosyal hayatında etkilediği gibi, çalışma hayatında da büyük ölçüde etkilemektedir. Öncelikle depresyon hali kişilerin motivasyonunu doğrudan etkiler. Bunun yanı sıra odaklanma sorunlarını da beraberinde getirir. Kişilerdeki mutsuzluk hali, verilen görevlere odaklanılmasını zorlaştırır. Aynı zamanda üretkenliklerini azaltarak kişileri, sessiz istifa hareketinde olduğu gibi yalnızca mesai saatini doldurmaya itebilir. Fakat çalışanlardaki bu depresyon hali, çalışanların şirket için temel oluşturduğu anlayışı benimsediğinde, şirketi doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle, kış depresyonu teşhisi konulan çalışanların gerekli önlemleri almaları ve gerekli görüldüğü takdirde uzmanlarca tedavi edilmesi gerekir. Kış depresyonu tedavi yöntemleri aşağıdaki gibi örneklendirilebilir;

1. Işıklı Cihaz Kullanımı 

Bahsi geçen bu tedavide birkaç alternatif yöntem mevcuttur. İlk aşamada içerisinde, kişinin ihtiyaç duyduğu ışığı sağlayan, bunun için özel tasarlanmış ışık jeneratörlerinin kullanımı tavsiye edilir. “Fototerapi” adı verilen bu yöntemle, günün belirli bir zamanında mavi veya beyaz dalga boyunda ışık veren bir cihaz kullanılır

2. Psikolojik Destek Alımı 

Kış depresyonu antidepresan ilaçlarla da tedavi edilebilir, fakat bu ilaçların kişi üzerinde az ya da çok yan etkileri bulunur. Farklı bir açıdan, ilaçların tedavi edici etkileri yaklaşık 3-4 hafta sonra ortaya çıkar. Kış depresyonu ile baş etmek için psikolojik danışmanlık da alınabilir.

Kış depresyonundan korunmak için diğer yapılabilecekler aşağıdaki gibidir; 

• Kış depresyondaki kişilerle mümkün olduğunca zaman geçirmemeye özen gösterin. Bu kişilerle birlikte zaman geçirmek, sizin de depresyona girme olasılığınızı yüksek oranda artırabilir. 
• Bol ışık alan yerlerde bulunmaya ve vakit geçirmeye özen gösterin.
• Evinizde ve çalışma ortamınızda perdeleri mümkün olduğunca açık tutun ve güneş ışığından sonuna kadar yararlanmaya çalışın.
• Düzenli bir şekilde egzersiz yapın.

Hem yurtiçi hem de yurt dışı eğitimleri ile dikkat çeken Depar Akademi, alanında lider şirketlere danışmanlık veriyor. Şirketlerin ilerleyişinde büyük rol oynayan Depar Akademi’nin Eğitim Çözümleri’nden yararlanarak, şirket içi veya şirketler arası karşılaşabileceğiniz tüm problemler ile kolaylıkla başa çıkabilirsiniz.